این است و جز این نیست که تکلیف به اندازه وسع شماست! شما وظیفه ات را بشناس. مطمئن باش که وظیفه ات به اندازه ی وسع تو برایت تعریف شده و خداوند وسعش را به تو داده است.

به عنوان مثال: استادی را فرض کنید که احساس می کند باید در برابر همه شبهات دینی پاسخ بدهد. در عین حال باید نظریه ای کلامی، فلسفی و علمی ارائه دهد که ضمن پاسخ به شبهات، او را به سمت معینی حرکت دهد. اما می بیند در حدی که در دانشگاه ها و حوزه ها یاد گرفته، کفاف نمی دهد. شروع به تحقیق، پژوهش، کنکاش و مشاوره می کند؛ چون می فهمد تکلیفش اینست ولی وسعش کم است. اما استادی را فرض کنید که می گوید من همین قدر از حوزه و دانشگاه یاد گرفته ام و همینقدر هم می توانم جواب دهم، من که دیگر در مقابل بقیه اش مسئول نیستم: «لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها». او دیگر شاید تحقیق کند، شاید پژوهش کند، اما به دنبال چه می خواهد بگردد؟! به وسعش نظر می کند، همین قدر هم می بیند.

حال ما نسبت به امام زمانمان وظیفه ای داریم. وقتی ما وظیفه خودمان را در قبال خداوند و امام عصر شناختیم، به سراغ وسعمان می آییم و آن را کوچک می بینیم. اگر ما چنین بحث کردیم که در عصر انتظار در مقابل مساله ی ظهور، وظایفی داریم، به وسع خودمان نباید نظر کنیم که به همان میزان هم عمل کنیم؛ چون ممکن است از آن چیز زیادی دستگیرمان نشود. اما اگر ما وظایفمان را در مقابل حضرت حجت در عصر انتظار دیدیم، به خودمان نظر می کنیم می بینیم خیلی کم داریم: بسم الله، حالا باید شروع کنیم.

وقتی که ما وارد شناسایی وسع و ظرفیتمان می شویم، برای آن چیزهایی که نداریم باید برنامه ریزی کنیم. آن وقت مثلا از خدا طول عمر می خواهیم. طول عمر نمی خواهیم که امام را ببینیم که وقتی دیدیم شرمنده اش بشویم؛ بلکه چون یک کارهایی روی زمین مانده! چه کسی باید برای این کارها قیام کند؟! «اول کسی که به این فکر رسیده است یعنی خود شخص». در واقع باید عبارت را متوجه خودمان کنیم. فوری نیایید بگویید مثلا فلانی ها چکار کرده اند؟ سوال را متوجه دیگران نکنید، ما می خواهیم سوال را متوجه خودمان بکنیم.

حال برای شخص شخیص بقیه الله، وسع و امکاناتمان چیست؟ جوانی، یک عقل سالم، یک دل پاک، پشتکار، سلامتی و تندرستی، رفقای خوب، خود شخص خداوند یعنی ذات اقدس اله و خود امام زمان و... این ها امکانات ماست. به این نصفه یِ پر لیوان باید نگاه کرد!

به عنوان مثال: امام خمینی نگاه می کند که تکلیفش در آن روز به عنوان یک مرجع تقلید شیعه چه بوده است. از آن جایی که امام برای خودش ولایت قائل بود و تعارف هم نداشت، تشخیص داد که به عنوان مرجع تقلید مقلدینی دارد و شیعیان به او تقلید می کنند و جان و مال وناموس این مقلدین، برای او یک وظیفه ای را به وجود آورده است و اینها تحت تصرف یک حکومت طاغوت است. او می گوید من مسئول این ها هستم. قبل از این هم، امام تقریبا هر سه شب یکبار، ختم قرآن می فرمودند. امام مکرر دارد به این آیه برمی خورد، "وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ"(نحل، 36). ما همواره در میان هر امتی، رسولی را مبعوث می کنیم که این رسول دو کار انجام دهد: أن اعبدوا الله و اجتنبوا الطاغوت. از طرفی ایشان معتقد بود که قرآن تنزیل من رب العالمین است و فرقش با انزال در این است که مستمر است. این آیه ای که دارد همواره تنزیل می شود، نازل می شود و امروز هم تنزیل او در میان این امت این است: که این رسول کیست؟ امام خودش را می دید و می گفت حالا من باید چکار بکنم؟ باید مردم را به سمت عبودیت اعلی و اجتناب از طاغوت سیر دهم. این کار وظیفه ی من است. اما من که تنها هستم. کسی با من همراه نیست. «قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْني‏ وَ فُرادي‏»(سبا، 46). این آیه می گوید فرد فرد هم که شده باید قیام لله بکنید. (فلذا در یک برهه تاریخی، حوالی سال 57 و 58، امام حداقل 300 بار این آیه را در سخنرانی ها و بیانیه هایش گفته است.) پس ایشان به این نتیجه رسید که من وقتی می خواهم به مساله تکلیف برسم، وسعم را نظر نمی کنم. تکلیفم را می بینم...